Besa Lusi

Në zemër të Prishtinës, kryeqytetit të Kosovës, u rrit një vajzë me një emër që do të thoshte “besë,” Besa. Dhe besnike ndaj emrit të saj, ajo besonte thellë në të vërtetën, drejtësinë dhe fuqinë e tregimeve.

Si një vajzë e re, Besa donte të bënte pyetje. Jo vetëm pyetje të thjeshta, por ato që bënin njerëzit të ndalonin dhe të mendonin. Ajo ishte kurioze për botën, për jetët e njerëzve, për gjërat që të tjerët kishin frikë t’i thonin me zë të lartë. Lexonte libra, dëgjonte me kujdes, dhe gjithmonë donte të kuptonte më shumë.

Duke u rritur në një vend të ri të pavarur, Besa pa se sa e rëndësishme ishte që zërat të dëgjoheshin, sidomos zërat e grave, të rinisë, dhe atyre që shpesh heshteshin. Ajo nuk donte të rrinte thjesht duke shikuar. Donte të bënte ndryshim.

Besa studioi gazetari, jo sepse donte të bëhej e famshme, por sepse donte të tregonte tregimet që kishin rëndësi. Ajo besonte se shkrimi mund të ishte një lloj aktivizmi. Se fjalët, kur përdoren me guxim, mund të sfidojnë pushtetin dhe të frymëzojnë njerëzit të mendojnë ndryshe.

Dhe kështu ajo krijoi diçka të guximshme.

Në vitin 2013, Besa u bë redaktorja themeluese e një reviste të re në Kosovë me emrin “Kosovo 2.0.” Nuk ishte si revistat e tjera. Nuk kishte frikë të fliste për gjëra që njerëzit i përmendnin me zë të ulët prapa dyerve të mbyllura, si gjinia, identiteti, drejtësia, dashuria dhe pabarazia. Ishte një hapësirë për mendje të hapura, ide të guximshme dhe biseda reale.

Në një kohë kur Kosova ende po kërkonte zërin e vet, Besa ndihmoi të krijonte një platformë që inkurajonte të tjerët të përdornin të tyren. Ajo i dha hapësirë tregimeve të grave, të njerëzve LGBTQ+, të minoriteteve, artistëve, rebelëve dhe mendimtarëve: njerëzve të cilëve shpesh zërat u mbaheshin të heshtur.

Por guximi nuk është gjithmonë i lehtë.

Kur Kosovo 2.0 publikoi një numër mbi seksualitetin, zyra e revistës u sulmua. Ndodhi një sulm. Kishte kërcënime. Disa njerëz donin ta heshtnin atë. Por Besa qëndroi e fortë. E dinte që të bësh atë që është e drejtë ndonjëherë sjell rrezik. Ajo tha, “Liria e fjalës dhe të drejtat e njeriut nuk janë për t’u diskutuar.” Dhe e mendonte seriozisht.

Ajo vazhdoi.

Nën drejtimin e saj, revista u bë një nga platformat më të respektuara në rajon. Fitonte çmime dhe njohje, jo vetëm për dizajnin e bukur dhe shkrimin, por për guximin e saj.

Besa tregoi se gazetaria mund të jetë e fuqishme pa bërtitur. Se ndryshimi i vërtetë mund të vijë nga dëgjimi. Se idetë mund të jenë më të forta se dhuna. Dhe se të qenit grua në media nuk do të thotë të jesh e heshtur apo e pajtueshme, do të thotë të jesh e zgjuar, e fortë dhe pa frikë.

Sot, Besa vazhdon të shkruajë, të flasë dhe të krijojë. Ajo mentoron të tjerët. Beson te të rinjtë, te aftësia e tyre për të formësuar të ardhmen. Beson te Kosova, jo vetëm si një vend, por si një vend kreativiteti, mundësish dhe rezistence.

Nga Neve Clements